Verbetering veiligheidscultuur vermindert ongelukken
Verbeteren veiligheidscultuur vermindert ongelukken
De Europese Unie (EU) heeft al weer enige jaren terug de zogenoemde ‘SEVESO II’-richtlijn aangenomen. De Nederlandse vertaling van deze richtlijn zadelt het bedrijfsleven op met de nodige hoofdbrekens. Wat kan beter en wat is aanvullend nodig om de veiligheidscultuur te verbeteren?
De EU-richtlijn, genoemd naar de Italiaanse stad waar een chemisch ongeluk plaatsvond met catastrofale gevolgen, verplicht de lidstaten te bepalen welke industriële terreinen een risico vormen. Bovendien moeten bedrijven laten zien welke maatregelen zij nemen om zware ongevallen met gevaarlijke stoffen te voorkomen. De richtlijn verplicht hen verder een plan op te stellen om, mocht er onverhoopt toch iets mis gaan, de gevolgen voor mens en milieu te beperken.
Besluit Risico's Zware Ongevallen
Het Besluit Risico's Zware Ongevallen 1999 (BRZO) is de Nederlandse implementatie van de Europese SevesoII-richtlijn. Op zich een goede zaak, maar in de praktijk loopt het bedrijfsleven tegen de nodige knelpunten op. Dit geldt in de eerste plaats de versnipperde aanpak bij de implementatie. Deze is in Nederland verspreid over drie departementen, 96 gemeenten en 12 provincies. Voorts is er onbegrip bij bedrijven omdat er in hun ogen geen onderscheid is tussen echte gebreken en ‘minors’, de kleine nalatigheden. Tot slot loopt men aan tegen het gebrek aan kwaliteit van de inspecties.
Aanpassingen
In de ogen van het bedrijfsleven is het van groot belang dat provincies en gemeenten meer samenwerken. Het recente voorstel voor samenwerking en mandatering in zes BRZO RUD’s beschouwt men dan ook als een belangrijke stap vooruit. De directeur van deze RUD’s moet een mandatering van bevoegdheden krijgen van de betrokken ministeries en de Veiligheidsregio’s. En tot slot moeten alle wetgevingsaspecten gebundeld worden tot één wet.
Verbeteren veiligheidscultuur
Aanvullend willen de brancheorganisaties in de chemie (VNCI, VNPI, VHCP, VOTOB en VVVF) de veiligheidscultuur bij bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken verbeteren. Het gaat hierbij om houding van het hele bedrijf ten aanzien van veilig werken met gevaarlijke stoffen. Hiertoe is inmiddels het programma ‘Veiligheid Voorop’ ontwikkeld, dat instrumenten aanreikt en het gebruik hiervan stimuleert. Belangrijk onderdeel van ‘Veiligheid Voorop’ is het verbeteren van de werkwijze van medewerkers. Hiertoe kent het programma vier peilers: versterking van het leiderschap, het opzetten van een goed veiligheidsmanagementsysteem, kennisuitwisseling en het nemen van verantwoordelijkheid in de keten. Het programma brengt elk jaar een rapportage uit over de veiligheidscultuur en de veiligheidsprestaties van de chemie.
Vanuit de zaal werd bevestigd dat ‘goed leiderschap’ essentieel is voor de veiligheidscultuur in het bedrijf. Een andere deelnemer bevestigde dat verantwoordelijkheid in de keten erg belangrijk is. Maar er werd ook geconstateerd dat er vaak een omgekeerde beweging is te zien. Neem het splitsen van de keten, waarbij het ‘onveilige deel’ op het bordje van een ander beland. Of het bewust de kop in het zand stoppen, vanuit het idee dat als je het niet weet, je ook niet verantwoordelijk bent. Kortom, er valt nog het nodige aan de veiligheidscultuur te verbeteren.
Spreker: Willem-Henk Streekstra (VNO-NCW)
Voorzitter: Rachel Heijne
Presentatie Willem-Henk Streekstra